Jaja w diecie dzieci

Jaja są jednym z popularniejszych produktów spożywczych. Mimo to, przy wprowadzaniu ich do diety dziecka, nurtują rodziców różne pytania:

Kiedy można wprowadzić jaja? Jak podawać jaja? Ile jajek może zjeść dziecko w ciągu tygodnia? I wiele wiele innych. W tym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania.

Jaka jest wartość odżywcza jaj?

Jajko (a szczególnie białko) jest bogate w pełnowartościowe białka. Co więcej, uznaje się, że białka jaja kurzego są najbardziej dopasowane, pod względem składu aminokwasowego, do potrzeb człowieka. Jaja są też źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. W jajku znaleźć można składniki mineralne (wapń, żelazo, fosfor, potas, magnez) oraz witaminy (A, D, E, K, B2 i B12). Produkt ten zawiera również lecytynę (pamięć, koncentracja) luteinę (chroni przed działaniem promieniowania UV, wpływa na wzrok) oraz zeaksantynę (wpływa na wzrok). Stosunkowo niedawno odkryto, że w żółtku jaja znajduje się kwas sialowy, który posiada właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne.

Kiedy wprowadzić jajko do diety malucha?

Aktualne zalecenia żywieniowe mówią o tym, że jaja wprowadza się do jadłospisu niemowlęcia w dowolnym momencie procesu rozszerzania diety. Nie ma też potrzeby rozdzielenia białka od żółtka (białko uznaje się za bardziej alergiczne). Pamiętaj jednak o stosowaniu się do ogólnych zasad wprowadzania nowości do diety dziecka. Więcej na ten temat znajdziesz w tym artykule.

Pierwszy kontakt niemowlęcia z jajkiem powinien być ograniczony do niewielkiej ilości. Niektórzy eksperci zalecają, aby w początkowym okresie rozszerza diety, w dniu, kiedy podajemy niemowlęciu jaja, nie podawać już mięsa.

Ile jaj w tygodniu można podać dziecku?

Nie ma zaleceń ile jaj dziecko powinno zjadać w tygodniu. Nie ma też zaleceń, które by ograniczały jaja do określonej ilości. Oczywiście, jajka są bardzo pożywnym i wartościowym składnikiem diety, jednak zgodnie z zasadą różnorodności diety, należy wszystko, w tym jaja, spożywać z umiarem. Co to oznacza? Staraj się, aby posiłki dziecka, bez względu na wiek, były zróżnicowane pod względem składników, kolorów, konsystencji i smaków. Stosując się do tej wskazówki na pewno uda ci się dostarczyć dziecku wszystkie niezbędne składniki w odpowiednich ilościach.

Niektóre źródła podają pewne widełki, które dają rodzicom możliwość oszacowania, czy na pewno podają dzieciom odpowiednie ilości jaj. Dane te mówią, aby podawać jajka 3-4 razy w tygodniu bez względu na wiek.

Jeśli jednak twoje dziecko domaga się dodatkowych jaj, to śmiało możesz mu je podać. Zapewne dziecko potrzebuje składników, jakie znajdują się w jajach. Prawdopodobnie po tygodniu, dwóch, dziecko zmieni upodobania na coś innego i przestanie domagać się jaj.

Jaja na wiele sposobów

Jaja są świetnym źródłem pełnowartościowych białek, wielu witamin i minerałów, ale też mają istotne właściwości kulinarne. Są pożywne i smaczne.

Jajka można podawać na wiele sposobów: gotowane (na twardo lub na miękko, w mundurkach), smażone (sadzone, jajecznica), faszerowane, jako składnik potraw wytrawnych jak i deserów. Jako dodatek do potraw mącznych, a nawet kotletów, pulpetów czy sosów. Dzieci zwykle bardzo lubią jaja, a nawet jeśli nie, to bez problemu można przemycić je w najróżniejszych potrawach. Dzieci mogą spożywać jajka pod każdą postacią. Nie powinny jednak jeść jaj surowych, grozi to zakażeniem groźną bakterią salmonelli.

Spora grupa dzieci boryka się też z alergią na ten produkt.

Alergia na jajka

Powszechnie uznaje się jaja jako możliwy alergen, polecając jednocześnie rodzicom zwrócenie szczególnej uwagi podczas wprowadzania ich do diety dziecka.

Około 2-4% dzieci ma alergie na jaja. Jest to druga (po alergii na białka mleka krowiego) najczęściej występująca alergią u małych dzieci.  Znacznie częściej występuje ona u dzieci z atopowym zapaleniem skóry (AZS).

Objawy alergii na jajka występują bardzo szybko, od kilku minut do kilku godzin po spożyciu. Mogą to być objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty, skurcze), trudności w oddychaniu (katar, duszności, astma), objawy skórne (pokrzywki, egzema, wysypki), łzawienie, zapalenie spojówek.

Więcej białek alergennych znajduje się w białku jaja  kurzego, ale nie oznacza to, że żółtko jest całkowicie bezpieczne. Niestety, osoby uczulone na jajka kurze, wykazują też objawy alergiczne po spożyciu jaj innych ptaków, ponieważ występują tam podobne frakcje białek.

U dzieci karmionych piersią, objawy alergii pojawiają się nawet po spożyciu jaja przez matkę. Badania wykazały, że blisko 70% dzieci wyrasta z alergii tej do około 16 roku życia.

Na zakończenie

1. Jajka kurze są doskonałym źródłem białka, witamin i minerałów. Warto włączać je do rodzinnej diety.
2. Jaja serwowane pod wieloma postaciami, w ciekawy sposób urozmaicają dietę, zarówno dziecka jak i dorosłego.
3. W łatwy sposób przemycisz jajka do diety dziecka, które nie przepada za tym produktem spożywczym.
4. Uważaj na  alergię, której objawy występują już po pierwszym spożyciu, nawet niewielkich ilościach.
5. Pamiętaj, aby pierwsze spożycie jaja przez niemowlę odbyło się rano i w niewielkich ilościach.

Milena Żebrowska – inżynier żywienia człowieka i oceny żywności.

Źródła:

1. K. Buczyłko: Nie tylko alergeny: jajo kurze. 2017, www.alergia.org.pl
2. J. Kijowie, G. Leśnierowski, R. Cegielska- Radziejewska: Jaja cennym źródłem składników bioaktywnych. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2013, 5 (90), 29 – 41
3. Juneja L.R.: Biological characteristics of egg components, specifically sialyloligosacchrides in egg  yolk. In: Egg nutrition and biotechnology. Eds.: J.S. Sim, S. Nakai, W. Guenter. CABI Wallingford, UK, 2000, pp. 233-242.
4. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z pixabay.com