Koszt karmienia sztucznego dla budżetu domowego

Wiele matek decyduje się na karmienie dziecka mlekiem modyfikowanym. Jednak niewiele z nich zdaje sobie sprawę ile kosztuje wykarmienie dziecka w ten sposób na przestrzeni pierwszego roku życia. Koszty dla budżetu domowego generuje nie tylko zakup samego preparatu do żywienia niemowląt, ale również wszelkich akcesoriów do karmienia dzieci. Bez niektórych z nich można się obyć, ale te niezbędne – trzeba zakupić. Do tego dochodzi koszt wody, ścieków, energii elektrycznej, itd. Finalnie robi się z tego całkiem pokaźna kwota.

Ile mleka pije dziecko?    

Biorąc pod uwagę zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻD),​ ​Światowej​ ​Organizacji Zdrowia (WHO), standardy dotyczące karmienia sztucznego i spożywanej ilości wody oraz własne doświadczenia, przyjęto, że średnie dobowe zapotrzebowanie na mleko modyfikowane w pierwszym roku życia niemowlęcia wynosi blisko 1 litr mleka na dobę. Wartość ta uwzględnia zapotrzebowanie dziecka, a nie straty wynikające z przygotowania zbyt dużych porcji. Wartość tę użyto do dalszych obliczeń.

Warto jednak pamiętać, że niekiedy trudno przewidzieć ile dziecko zje i często przygotowane porcje nie są całkowicie zjadane. Wówczas należy pamiętać, że realny koszt poniesiony na zakup preparatów będzie większy niż wyliczony poniżej.

Domowe wydatki na karmienie sztuczne w I. półroczu  

Zgodnie z wytycznymi światowej Organizacji Zdrowia oraz Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci podstawą wyżywienia niemowlęcia jest mleko. W pierwszym półroczu życia dziecko powinno spożywać wyłącznie mleko i jest to czas, kiedy spożywa go najwięcej.

Postaramy się dokonać wyliczenia wydatków, jakie trzeba uwzględnić w budżecie domowym na zakup substytutów mleka kobiecego w tym okresie.

Wydatki na preparaty do żywienia niemowląt   

Średnie dobowe zapotrzebowanie na mleko wynosi 1 litr. Wydajność jednego opakowania (600 g) wynosi 4 litry gotowego do spożycia mleka. Średnia cena jednego opakowania (na podstawie danych w aptekach internetowych i stacjonarnych, uwzględniając ceny kilku popularnych preparatów): 36 zł. Średnie zapotrzebowanie miesięczne na mleko: 7,5 opakowania.

Miesięczny koszt karmienia niemowlęcia mieszanką: 270 złotych.

Wydatki na akcesoria do karmienia niemowląt   

Na przestrzeni pół roku może okazać się niezbędny zakup nw. akcesoriów do karmienia:

• Butelki do karmienia – w zależności od stopnia zużycia, 2 kpl. po 2 szt. lub więcej (4 szt. x 20 zł) – 80​ zł​
• Smoczki do butelek, wymienne co 1-3 miesiące – wg zaleceń producenta, pierwszy komplet kupiony w zestawie z butelkami (2 op. po 2 szt. x 20 zł) – 40​ zł​
• Szczotka do mycia akcesoriów (6 szt. x 10 zł) – 60 zł
• Płyn do mycia akcesoriów (6 szt. x 10 zł) – 60​ zł​
• Suszarka na butelki (1 szt., wydatek jednorazowy) – 30​ zł​
• Podgrzewacz do butelek (1 szt., wydatek jednorazowy) – 50 zł  i więcej

Wydatek na standardowe akcesoria do karmienia niemowląt wykorzystywane w ciągu 6 miesięcy to 320 złotych.

Łączny koszt karmienia niemowlęcia mlekiem modyfikowanym (nie uwzględniono cen wody do przygotowania preparatu, wody do mycia akcesoriów oraz prądu do podgrzewania i wyparzania butelek) w pierwszym półroczu wynosi 1.940 złotych.

Ceny preparatów do karmienia niemowląt oraz akcesoriów mogą różnić się od podanych wyżej wyliczeń w zależności od sprzedawcy i własnych preferencji.

Rozszerzanie diety a wydatki na karmienie

Biorąc pod uwagę fakt, że po ukończeniu 6 miesiąca życia dziecku należy rozszerzać dietę, ilość spożytego mleka może być różna. Przez blisko dwa miesiące ilość wypijanego mleka zazwyczaj nie spada, ze względu na to, że dziecko nie kojarzy jeszcze stałych posiłków z najadaniem się. Często też jest tak, że nauka nowych smaków jest tak męcząca, że dziecko wręcz zwiększa zapotrzebowanie na mleko. Inne dzieci jedzą od początku bardzo chętnie i mimo, że nie kojarzą jeszcze stałego jedzenia z napełnianiem brzucha, to mimo wszystko zapotrzebowanie na mleko zaczyna spadać. Jest też grupa dzieci, u której zapotrzebowanie na mleko nie zmienia się [1].

Kolejne miesiące życia dziecka to stopniowe zmniejszanie ilości spożytego mleka. Jednakże należy pamiętać, że do pierwszego roku życia podstawą diety dziecka powinno być mleko, tak więc ilości te nie powinny zmniejszyć na tyle, aby stałe posiłki były głównym źródłem energii.

Przez pierwsze dwa miesiące rozszerzania diety, czyli 7. i 8. miesiąc życia dziecka, przyjęto, że średnie zapotrzebowanie nie zmienia się i dalej wynosi około 1 litra na dobę. Z taką różnicą, że zwykle dziecko je nieco rzadziej, ale większe ilości na jedną porcję.

W kolejnych miesiącach zwykle następuje spadek zapotrzebowania na mleko. Przedstawiono dwa przypadki – niemowląt, które spożywają nadal dużo mleka oraz takich, których zapotrzebowanie na mleko spada znacznie.

Nieznaczny spadek zapotrzebowania na mleko

Tabela nr 1. Zapotrzebowanie niemowlęcia na mleko spada nieznacznie (przyjęto średnio o 5% na miesiąc).

Znaczny spadek zapotrzebowania na mleko

Tabela nr 2. Zapotrzebowanie dziecka na mleko spada znacznie (przyjęto średnio 10% na miesiąc).

W obu przypadkach do wydatków na preparaty do żywienia niemowląt, tak samo jak w I półroczu, należy doliczyć koszt butelek i akcesoriów do karmienia. Da to odpowiednio 1.788 zł i 1.670 zł w przeciągu pół roku.

Słów kilka o „słoiczkach”

Można zauważyć tendencję, że rodzice karmiący swoje dzieci sztucznie, w momencie rozszerzania diety, sięgają po przetworzoną żywność dla niemowląt. Natomiast ci bardziej świadomi skutków takiego żywienia starają się jej unikać w imię zdrowej, domowej kuchni.

Wybierając gotowe posiłki dla niemowląt tzw. „słoiczki”, rodzice również powinni być świadomi tego, że jest to dość duże obciążenie dla budżetu domowego. Za jeden słoiczek o pojemności 80g zapłacimy około 5 złotych. Jednorazowo wydaje się być to niedużym wydatkiem, szczególnie na początku rozszerzania diety, gdy dziecko zje od jednej do kilku łyżeczek potrawy i nie więcej niż pół porcji. Jednak w miarę poznawania smaków i nauki jedzenia potraw o innej konsystencji niż mleko, dziecko zjada coraz większe ilości stałych pokarmów. Wówczas taka porcja może okazać się już zbyt mała na jeden obiad. Kupując posiłki gotowe dla dzieci, w skali miesiąca można wydać mniej więcej 150 zł na same obiady. Do tego dochodzą wydatki na kaszki instant, desery, jogurty, i inne przekąski, które rodzice chętnie kupują, a dzieci – jedzą, ponieważ są słodkie. Stosowanie komercyjnej żywności uzupełniającej może opóźnić akceptację diety rodzinnej i jest zbędnym wydatkiem dla budżetu domowego.

Gotując posiłki dziecku samodzielnie, koszt jest dużo mniejszy, ponieważ można to połączyć z przygotowaniem śniadania, obiadu czy deseru dla pozostałych domowników. Wystarczy nieznacznie zwiększyć objętość gotowanych potraw, ewentualnie pozbyć się niezdrowych nawyków (używanie dużej ilości cukru, soli, przetworzonej żywności, itd.), dając dziecku jednocześnie różnorodność nie tylko smaków ale i konsystencji. Ponadto wspólne spożywanie posiłków jest łatwiejsze, dziecko aktywnie uczestniczy w życiu rodziny oraz pomaga nabyć kulturę jedzenia, a wprowadzenie zdrowszych nawyków żywieniowych wpływa korzystnie także na zdrowie pozostałych domowników.

Zaplanuj budżet domowy!

Podane wyżej zakresy zapotrzebowania na mleko są mocno orientacyjne, dlatego że każde dziecko spożywa je w ilościach zgodnych z potrzebami oraz w II półroczu życia, w swoim własnym tempie rezygnuje z posiłków mlecznych na rzecz stałego jedzenia.

Zaprezentowane wartości służą przybliżonemu przedstawieniu kosztów jakie należy ponieść wybierając karmienie preparatami do żywienia niemowląt, a następnie żywnością przetworzoną.

W wielu przypadkach rodzice nie zdają sobie z nich sprawy, a później okazuje się, że taki sposób karmienia jest zbyt dużym obciążeniem dla ich budżetu domowego. Czasami skutkuje to zmianą proporcji (mniej proszku) wskazanej przez producenta do przygotowania porcji mleka dla dziecka, a tym samym nie zapewnienie mu pełnowartościowego pożywienia. Takie postępowanie może być zagrożeniem dla zdrowia i życia niemowląt – szczególnie w pierwszym półroczu życia, kiedy mleko jest jedynym pożywieniem.

Artykuł powstał przy współpracy ze specjalistką w zakresie żywności i żywienia człowieka Mileną Żebrowską.

Źródła:

1. “Bobas Lubi Wybór”, Rapley Gill, Murkett Tracey,  wyd. Mamania, 2011.
2. “Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”, Hanna Szajewska, Piotr Socha, Andrea Horvath, Anna Rybak, Anna Dobrzańska, Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Alicja Chybicka, Mieczysława Czerwionka-Szaflarska Danuta Gajewska, Ewa Helwich, Janusz Książyk, Hanna Mojska, Anna Stolarczyk, Halina Wober. Standardy Medyczne, Pediatria, 2014.
3. “Żywienie niemowląt i małych dzieci”, pod red. Haliny Weker i Marty Barańskiej, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie, 2014, www.imid.med.pl
4. Średnie ceny preparatów do żywienia niemowląt, żywności uzupełniającej oraz akcesoriów wskazano w oparciu ceny podane w kilku sklepach internetowych i stacjonarnych.
5. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Mlekiem Mamy.