Zastosowanie diety w profilaktyce zdrowia

Profilaktyka zdrowia ma duże znaczenie, szczególnie w przypadku niemowląt karmionych substytutami mleka kobiecego. Więcej na ten temat możecie dowiedzieć się z poprzedniego artykułu. W tym skupimy się na jednym z czynników mającym wpływ na odporność dzieci – odpowiednim żywieniu.

Dieta

Dieta wpływa na nasz organizm w bardzo dużym stopniu. Spożywane produkty są paliwem dla procesów metabolicznych. Tak jak podanie złej jakości paliwa niszczy silnik, tak spożywanie wątpliwej jakości produktów wpływa niekorzystnie na nasz organizm. Nieodpowiednia dieta znacząco zwiększa ryzyko zapadalności m.in. na: nadciśnienie tętnicze, otyłość, choroby sercowo – naczyniowe, cukrzycę, białaczkę. Może również zmniejszyć lub zlikwidować objawy alergii pokarmowych oraz poprawić samopoczucie.

Zasady żywieniowe

Oto kilka zasad, których stosowanie może znacznie zmniejszyć ryzyko występowania powyższych chorób u twojego dziecka, zapewni mu dodatkowego dobre samopoczucie:

• Kaszki instant i kleiki nie są niezbędne w diecie niemowlęcia (rozszerzanie diety od II półrocza życia), czy małego dziecka.
• Komponuj różne potrawy z różnymi składnikami, aby dieta była możliwie najbardziej różnorodna, to zapewni dziecku wszystkie niezbędne składniki.
• Podawaj dziecku posiłki regularnie, staraj się nie doprowadzać do sporych odległości między posiłkami.
• Do każdego posiłku postaraj się dodawać świeże owoce lub warzywa.
• Napoje zamień na wodę.
• Podawaj dziecku często wodę.
• Staraj się przygotowywać potrawy samemu, ograniczaj produkty przetworzone.
• Unikaj podawania dziecku produktów typu fast food.
• Decydując się na tzw. słoiczki czy inne gotowe produkty, czytaj składy (niżej znajdziesz więcej informacji na ten temat).
• Nie unikaj produktów potencjalnie alergicznych, jeśli twoje dziecko nie ma stwierdzonej na nie alergii. Unikaj jedynie tych, na które rzeczywiście występuje reakcja alergiczna.
• Ogranicz sól w potrawach na rzecz przypraw, które możesz używać według własnych upodobań smakowych.
• Staraj się unikać cukru ukrytego (dodanego do produktów przetworzonych) i nie dodawaj go do potraw, które przygotowujesz dla dzieci. Można zastąpić go owocami czy odrobiną miodu (Uwaga! Miód można podać dopiero po skończonym roku).
• Zastępuj potrawy smażone duszonymi lub gotowanymi.
• Smaż na oliwie z oliwek lub oleju rzepakowym.
• Przynajmniej dwa razy w tygodniu podawaj rybę oraz jaja.
• Mięso jest ważne, ale nie najważniejsze, dziecko nie musi go jeść każdego dnia.
• Ciemne pieczywo podawaj częściej niż białe.
• Słodycze, słodkie przekąski, soki zamień na owoce (soków nie podaje się dzieciom przed 1 rokiem życia).
• Nie przekarmiaj dziecka.
• Najważniejsze: dawaj dziecku dobry przykład samemu stosując się do zasad zdrowego żywienia.

Profil mikrobiologiczny

Jak pisałyśmy w jednym z wcześniejszych artykułów, skład mikroflory jelit dziecka jest niezwykle istotny w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia. Nie tylko rodzaj mleka ma znaczenie, ale też jakość pokarmów stałych.

Niemowlęta karmione piersią dostają probiotyki z mlekiem. Jest to najlepsza wersja bakterii probiotycznych jakie można podać dziecku.

Niektóre preparaty do żywienia niemowląt są wzbogacone o probiotyki i prebiotyki. Ich zastosowanie może mieć racjonalne przesłanki, jednak zgodnie ze stanowiskami ESPGHAN i AAP – “Stosowanie mleka modyfikowanego wzbogacanego probiotykami i/lub prebiotykami u zdrowych niemowląt wydaje się bezpieczne. Ze względu na brak wystarczających danych naukowych dokumentujących skuteczność kliniczną wzbogacanych mlek nie ma jednak podstaw, aby obecnie zalecać ich rutynowe stosowanie.”

Jeśli dziecko często zapada na infekcje, dobrze jest porozmawiać z lekarzem o sposobach na zwiększenie u niego odporności. Jednym z nich może być suplementacja probiotyku.

Gdy dziecko spożywa już produkty stałe, świetną praktyką jest podawanie produktów zawierających “żywe kultury bakterii probiotycznych”. Sztandarowym przykładem takiego produktu jest jogurt naturalny, który można wprowadzić już po 6 miesiącu życia. Innym źródłem probiotyków są kiszonki: kiszona kapusta czy ogórki kiszone. Oba produkty można wprowadzać po 6 miesiącu życia, choć wzbudzają kontrowersje z powodu obecności soli. Na pewno lepszym wyborem będą przetwory domowe niż kupione w sklepie. Probiotyki są również w kefirze (ma intensywny smak i dzieci nie zawsze chętnie go spożywają) czy twarożku. Samo podawanie niemowlęciu probiotyków nie wystarczy. Bakterie to organizmy żywe potrzebujące pożywienia, czyli prebiotyku. Są to np. białka, tłuszcze, oligo- i polisacharydy. Ulegają one fermentacji dopiero w jelitach pod wpływem pracy mikroorganizmów.

“Lekarze są po to, żeby leczyć to co dietetycy spaprają;  

dietetyk po to, żeby lekarz nie miał za dużo roboty”.

Jakość spożywanej żywności ma znaczący wpływ na zdrowie. Przestrzeganie prostych zasad może wyraźnie zmniejszyć ryzyko wystąpienia wcześniej wspomnianych chorób. Co więcej odpowiednia dieta to lepsze samopoczucie. Zmiana nawyków żywieniowych może być trudna dla osób przyzwyczajonych do fast foodów i innego przetworzonego, szybkiego jedzenia. Z tego powodu nie ucz dziecka takich smaków. Od początku przygody z jedzeniem poznawaj je ze smakiem warzyw, owoców, wody. A najlepszym motywatorem do stosowania takich nawyków przez dziecko będzie twój przykład.

Źródła:

1. Stolarczyk, P. Socha: Tłuszcze w żywieniu niemowląt. Borgis – Nowa Pediatria 3/2002, s. 200-203
2. ”Correlation between attention deficit hyperactivity disorder and sugar consumption, quality of diet, and dietary behavior in school children”,  www.ncbi.nlm.nih.gov
3. “Does Sugar Make Kids Hyper?“, www.livescience.com 
4. “Wzbogacanie mleka dla niemowląt probiotykami i/lub prebiotykami – moda, marketing czy korzyści dla dziecka?”, www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne
5. Obrazek wyróżniający: zdjęcie z archiwum Fundacji “Mlekiem Mamy”.